|
den beganen grond zich op het glaasje had gezet. Daarom zette
hij de proeven voort, om tot een zoo stellig mogelijk resultaat te
komen. Kleine glazen buisjes, gevuld met een oplossing, waarin
bacteriën gemakkelijk tot ontwikkeling komen, werden, zorgvuldig
afgesloten en vrij van bacteriën, op de vluchten meegenomen en
op verschillende hoogten ontkurkt. Daarna werden de buisjes weer
gesloten en verder alle maatregelen genomen, om zeker te zijn, dat
men alleen stofdeeltjes uit de hooge luchtlagen verkreeg. In het
laboratorium werd de inhoud onderzocht en liet men de bacteriën,
zoo ze gevonden werden, onder de daartoe meest gunstige omstandigheden ontwikkelen. Aldus werd zooveel mogelijk materiaal
ter onderzoek verzameld.
Dillon Weston van de Cambridge Universiteit is niet de
eerste, die proeven in deze richting heeft genomen. Ongeveer acht
jaar geleden stegen in Texas landbouw-autoriteiten voor hetzelfde
doel in een vliegmachine op. Op groote hoogte, ruim 4000 Meter,
vonden zij sporen van bacteriën, welke zij hielden voor de verwekkers van een plantenziekte, die toen in Texas heerschte.
Drie jaar later deed professor Kimball, verbonden aan het Meteorologisch Bureau van de Vereenigde Staten, soortgelijke onderzoekingen. Hij steeg op tot een hoogte van 3500 meter ; in het
stof, dat hij hier opving, vond hij eveneens sporen van bacteriën.
Eenigen tijd later vond men juist dezelfde voorwerpjes in stof,
dat op geringe hoogte boven een stad in Engeland was verzameld.
Men kwam na onderzoek tot de conclusie, dat het bacteriën waren
van een plantenziekte.
Het resultaat van deze en andere onderzoekingen in de lucht
zou een verklaring kunnen geven van sommige epidemies, zooals
de reeds genoemde mond- en klauwzeer-plaag, waarvan de verspreiding een raadsel was, zoomin als men kon verklaren, vanwaar
de eerste besmetting was gekomen. Het gebeurt bij dergelijke epidemies, dat een bepaalde streek geheel besmet is, de streek daaraan
grenzend vrij blijft van de ziekte en dan weer een streek aangetast is. Indien de bacteriën van plantenziekten en van ziekten
onder de dieren zoo gemakkelijk door de lucht verspreid worden
als Dillon Weston aanneemt, kan zulk een verschijnsel gemakkelijk
verklaard worden.
De ziekten onder de menschen houden nog enkele geheimen
voor de studie der epidemies. De vreeselijke epidemies, welke ons
uit de geschiedenis bekend zijn, bijv, de plaag van den zwarten dood,
waardoor Europa soms bedreigd werd, zijn zoo lang geleden, dat
betrouwbare medische rapporten daarover niet tot ons zijn gekomen. Sommige schrijvers handhaven nog de stelling, dat de pestepidemie van de veertiende eeuw werd voorafgegaan door bijzondere
weersomstandigheden, n.1. zeer kalm weer afgewisseld door plotselinge heftige stormvlagen. Een dergelijke verklaring zijn wij
geneigd te beschouwen als een weerspiegeling van het geloof der
vroegere schrijvers, dat een fatale gebeurtenis als een pest-epidemie
door bijzondere omstandigheden en verschijnselen moest worden
voorafgegaan. Aldus zouden deze schrijvers, misschien half onwillekeurig, de ongewone weersomstandigheden zelf geschapen hebben.
PANORAMA No. 4 5
DE VLIEGENDE DOOD, Een micro-foto
van de bacteriën, die in de lucht op groote
hoogte werden aangetroffen.
om bijzondere gebeurtenissen te doen
voorafgaan door ongewone verschijnselen, Intusschen is het mogelijk, dat
de oplossing toch in deze richting
gezocht moet worden. Misschien
hebben afwisselend kalm en storm9 NOVEMBER
achtig weer sterke luchtverplaatsingen
in de atmospheer bewerkt, zoodat de
fatale bacteriën van de vermoedelijke
plaats van afkomst in het Oosten
omhoog werden gevoerd en naar
Europa gebracht; op dezelfde manier
kunnen zij in ons werelddeel van
land naar land zijn verspreid.
Deze theorie schijnt te moeten
worden aangenomen voor de verklaring van enkele plotselinge ziekten. Enkele jaren geleden brak op
een mailschip in volle zee een vreemde, besmettelijke ziekte uit,
waardoor vele passagiers werden aangetast. De scheepsdokter
moest bekennen, dat hij vrijwel machteloos tegenover deze ziekte
stond, omdat hij dergelijke verschijnselen nooit had gezien; hij
kon de diagnose niet stellen. Gelukkig bleek de ziekte niet
kwaadaardig te zijn. Begrijpelijkerwijs heerschte er groote onrust
onder de passagiers, vooral omdat men meer dan een week van
iedere haven verwijderd was, doch er stierf niemand; alle patiënten
genazen weer na enkele dagen. Meer van dergelijke gevallen zijn
bekend, waarbij men naar de oorzaak van de ziekte slechts kon
gissen. Het is mogelijk, dat de bacteriën vanuit de lucht op het
schip kwamen.
In een gedeelte van Duitschland en later in Frankrijk werden
eenigen tijd geleden velen aangetast door een ziekte, die tot dusver
daar niet was voorgekomen. De verschijnselen hadden eenige overeenkomst met die van de roodvonk. Ook deze ziekte had geen
kwaadaardig karakter; na eenige maanden waren alle patiënten
genezen en verdween de ziekte, terwijl zij er sindsdien niet meer
werd geconstateerd. Een soortgelijk geval tenslotte is bekend van
een onbekende epidemische ziekte in enkele laaggelegen, moerassige
gedeelten van Duitschland, die de modderkoorts werd genoemd.
Sinds het auto-verkeer de laatste jaren op bijna ontstellende
wijze is toegenomen, weet ieder bij ondervinding, hoe het op drukke
buitenwegen in den zomer stoffiger en minder frisch kan zijn dan
in de groote stad. De onfrissche atmospheer kan men slechts ontvluchten door naar een afgelegen plekje te reizen, ver van spoorbanen en groote verkeerswegen, naar de bergen in het buitenland,
of door met een vliegtuig op te stijgen tot een hoogte, waar het
stof der steden niet kan doordringen. Wanneer echter deze
Amerikaansche berichten
over verspreiding van
allerlei ziekten door de
lucht waarheid bevatten
en de medische wetenschap op enkele duizenden meters boven de
aarde werkelijk nieuwe
ontdekkingen zal doen,
zou er nergens voor den
bestoften stadsmensch
nog een toevluchtsoord
zijn.
In Amerika moet reeds
van overheidswege een
speciale dienst zijn ingesteld, die de lucht boven
de steden voortdurend
onderzoekt, evenals het
stof dat van de straten
wordt opgejaagd.
DE VLIEGENDE DOOD.
De vliegmachine in een wolk,
waar het stof met de bacteriën
werd verzameld.
13
|